کاستی‌های طرح افق چیست؟

دکتر مسعود جمالی در گفت و گو با انجمن ملی صنایع پلیمر ایران ( اینپیا ) در خصوص کاستی های طرح افق اظهار کرد: در طرح افق بخشی از صنعتگران در نظر گرفته می شوند که دارای کد بهین یابی باشند.

وی ادامه داد: اگر به دنبال این هستیم که دلالی حذف شود و سیستم توزیع اصلاح شود باید به چند نکته توجه کنیم. در این خصوص باید گفت، تا زمانی که عرضه پاسخگوی تقاضای واقعی نباشد، اقدامات تعزیراتی فایده ای ندارند و ممکن است در کوتاه مدت تاثیرگذار باشند اما در طولانی مدت خیر.

جمالی افزود: برای مثال پلمپ انبارهای غیر قانونی مساله ای مطلوب است، اما نکته ای که مورد توجه قرار نمی گیرد این است که واحدی که مواد اولیه خود را از آن انبارها تهیه می کرد، چه خواهد کرد. علاوه بر این قانونی که سازمان محیط زیست برای فاصله 120 کیلومتری از شهرها تعیین کرده است اجازه نمی دهد بسیاری از واحدهای بزرگ صنعت پروانه بهره برداری داشته باشند و این واحدها تنها پروانه صنفی دارند. بنابراین واحدهایی داریم که مصرف مواد بالایی دارند اما توانایی خرید رسمی را ندارند.

کالاها از هر انباری که خارج می‌شوند به سمت تولید می‌روند/ تولیدکننده‌ها با هر مقدار تولیدی باید مدنظر قرار گیرند

رئیس کمیسیون صادرات انجمن ملی صنایع پلیمر ایران ادامه داد: بر این اساس می توان دریافت که کالایی که از انبارها خارج می شود به سمت تولید می رود. واحدهای صنفی کوچک که مواد اولیه کمی مصرف می کنند، واحدهای صنعتی بزرگ که نتوانسته اند پروانه بهره برداری اخذ کنند و واحدهایی که کد بهین یاب دارند و تمام قوانین را رعایت کرده اند، اما در زمان بهره برداری تنها 30 درصد ظرفیت به آنها سهمیه داده شده است و 70 درصد ظرفیت شان دور از چرخه شفافیت می ماند. از این رو زمانی قوانین بازدارنده جواب خواهند داد که عرضه پاسخگوی تقاضای واقعی باشد و تا زمانی که تقاضای این واحدها به صورت دقیق در نظر گرفته نشوند نمی توان زنجیره توزیع را شفاف کرد.

جمالی در ادامه اظهار کرد: زمانی که طرحی اجرا می شود، باید منافع تمام صنعت در نظر گرفته شود ، مواضع انجمن ملی نیز در این راستا است که منافع تمام صنعت گران و تولیدکنندگان مد نظر قرار گیرد و واحدهای کوچک نیز از آنجایی که ارزش افزوده ایجاد می کنند و نقشی در زنجیره اشتغال دارند، باید به شبکه رسمی توزیع متصل شوند.

وی افزود: اگر نیاز این واحدها تامین نشود، بدون شک دلالی و شبکه توزیع غیر قانونی نیز هیچ گاه از بین نخواهد رفت و اقدامات مقطعی دردی را دوا نمی کند. در سال های اخیر بارها شاهد آن بوده ایم که انبارها پلمپ شده اند اما بار دیگر کار را آغاز کرده اند. از این رو باید راهکارهایی دقیق برای رسیدن مواد اولیه به تولیدکنندگان واقعی، چه صنفی و چه صنعتی ایجاد شود.

تا زمانی که کل زنجیره اصناف تا مصرف شفاف نشود، نمی‌توان تمام تولیدکنندگان صنعتی و صنفی را برای این کار تحت فشار قرار داد

عضو هیات مدیره و رئیس کمیسیون صادرات انجمن ملی صنایع پلیمر ایران ادامه داد: مساله دیگری که وجود دارد، فاکتور فروش رسمی است. شرکت هایی که در بازار داخلی کشور فعالیت می کنند  از این مساله رنج می برند؛ چرا که کل زنجیره توزیع بازار معتقد به ارائه فاکتور رسمی نیست.

جمالی افزود: برای مثال بسیاری از اصناف با فاکتورهای رسمی کار نمی کنند و در این میان واحد های تولیدی کوچک و متوسط با عملکرد شفاف و رسمی کار می کنند ،خریداران بازار از این امر  استقبال نمی کنند و همین مساله توان رقابت آنها را کاهش می دهد.

رئیس کمیسیون صادرات انجمن ملی صنایع پلیمر ایران گفت: این در حالی است که باید ساز و کاری ایجاد شود که تولیدکننده ای که شفاف کار می کند آسیب نبیند و توان رقابت بالاتری داشته باشد  و غیرشفاف ها باید تحت تنبیه قرار گیرند، اما اکنون عکس این قضیه رخ می دهد. تا زمانی که خرید و فروش رسمی توسط همه اصناف صورت نگیرد و تا زمانی که صندوق های فروشگاهی که مدت هاست قول آن داده شده، اجرایی نشوند، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که تنها بخش تولید کشور تحت نظر نظام مالیاتی باشد . از این رو دولت اگر دنبال منابع جدید مالیاتی است باید کل زنجیره اصناف را وارد چرخه نظام مالیاتی کند و نه این که تنها تولیدکننده را هدف قرار دهد. آن هم تولیدکننده شناسنامه داری که مدت هاست تکالیف قانونی و مالیاتی خود را انجام داده است.

ضریب ثابت ارزش افزوده 25 درصدی برای کل صنعت باید اصلاح شود

جمالی در ادامه خاطرنشان کرد: مساله دیگر این است که در طرح افق سامانه جامع تجارت برای همه تولیدکنندگان ضریب ارزش افزوده 25 درصد در نظر گرفته شده است و این در حالیست که نمی توان همه تولیدکنندگان را این گونه دسته بندی کرد.

وی افزود: برای مثال مشاغلی وجود دارند که هم تولیدکننده در آن صنعت زیاد است و هم رقابت بسیار چشمگیر است و ارزش افزوده آنها ممکن است زیر 25 درصد باشند. از سویی هم ممکن است بخشی از صنایع ارزش افزوده بسیار بیشتری داشته باشند.

رئیس کمیسیون صادرات انجمن ملی صنایع پلیمر ایران گفت: در نتیجه نباید همه تولیدکنندگان را با یک ارزش افزوده در نظر گرفت و این ضریب می تواند با همکاری انجمن ها برای صنایع مختلف اصلاح شود.

ضرورت ساماندهی واردات و عرضه متناسب

این فعال صنعت پلیمر ادامه داد: مساله دیگر این است که در سیستم عرضه و جاهایی که تصمیم به واردات مواد اولیه گرفته می شود، چند نکته وجود دارد. یک این که ممکن است زمانی که واردات به خود صنایع بالادستی سپرده می شود، امکان دارد که صنایع بالادستی به خاطر منافعی که دارند اصلا تمایلی به واردات نداشته باشند و مشکل بازار را به بخش تقاضا ربط دهند.

وی همچنین اظهار کرد: این در حالی است که صنایع بالادستی همچنان شعار افزایش عرضه را مطرح می کردند و مقایسه چند ساله عرضه و تقاضا نشان داد که این امر صحیح نیست. در نتیجه وزارت صمت باید در این خصوص نیز برای عرضه متناسب با بازار، اقدام کند.

وزارت صمت باید بروکراسی را به حداقل برساند

رئیس کمیسیون صادرات انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در ادامه اظهار کرد: مشکل دیگری که وجود دارد این است که در زمان اجرای طرح ها، مشکلاتی وجود دارد و در زمان کاهش سهمیه ها شاهد آن بودیم که واحدها برای برگشت این سهمیه ها بسیار مزمن بود. از این رو وزارت صمت باید سیستمی با حداقل بروکراسی ایجاد کند.

وی ادامه داد: برای مثال زمان زیادی که برخی تولیدکنندگان برای برگشت سهمیه های خود صرف کردند، موجب شد که بسیاری از آنها مدت زمان قابل توجهی را از دریافت مواد به دور باشند.

جمالی تصریح کرد: در این مدت زمان دسترسی تولیدکنندگان به مواد اولیه از مراجع رسمی محدود می شود. علاوه بر این از آنجایی که تخصیص سهمیه به میزان تولید در ماه های گذشته مربوط است، این امکان وجود دارد که کل سیکل تولید یک واحد با چنین اقداماتی آسیب ببیند.

اطلاع‌رسانی و آموزش، همراه طرح افق اجرا شود

این فعال صنعت ادامه داد: نکته دیگری که وجود دارد این است که وزارت صمت باید در بحث اطلاع رسانی اقداماتی جدی انجام دهد.

جمالی همچنین یادآور شد: برای مثال «فیلد قیمت» در بخش انتقال مالکیت سامانه جامع تجارت ستاره دار نبوده است و بسیاری از تولیدکنندگان قیمت های خود را وارد نکرده باشند و این اشتباه سامانه بوده است. از این رو ممکن است این تولیدکنندگان با مشکل رو به رو شوند.

عضو هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در خاتمه نیز خاطرنشان کرد: از این رو باید در راستای آموزش به فعالان صعنت اقداماتی جدیدی با کمک تشکل ها  صورت گیرد تا تولیدکنندگان به دلیل چنین مسائل پیش پا افتاده ای دچار مشکل نشوند.